21 september 2023, Audresselles. De weerkundige herfst begint. Mijn werk op de camping is voorbij. Zacht maar zeker sla ik de pagina om, samen met het einde van de zomer. Zzzoep. Eerlijk gezegd kom ik een beetje gehavend uit dat avontuur. Het is nog pril, maar nu het achter me ligt, kan ik er vanop een afstandje naar kijken en invoelen waarom het zo vermoeiend is geweest. Enerzijds waren er natuurlijk de lange dagen en het heftige ritme van een seizoensarbeid. Voor een zachte ziel als ik was het geen rustig kabbelen, maar heel de tijd in 5e versnelling staan in een strak uurrooster. Soms is het goed om nog eens te ervaren wat niet bij jou past, om des te beter te weten wat je wél nodig hebt.

Anderzijds was er natuurlijk de plek zelf. Zoals gewoonlijk ben ik een beetje naïef en met een grote openheid en enthousiasme in het verhaal gesprongen. Hopend op een fijne flow, een paar creatieve projecten en vooral, een heel warme en liefdevolle setting. Zo midden in de natuur, waar mensen zacht op vakantie kunnen komen. Nou, de werkelijkheid was lichtjes anders. Ik zie nu pas duidelijk hoe heel de camping nog in een overlevingsfase zit. De nieuwe eigenaars hebben ze met veel goede wil overgenomen. Maar in realiteit zijn de voorzieningen oud/defect, is er veel geld nodig om alles te renoveren en veel te weinig personeel om de boel goed te runnen. Resultaat: veel stress, weinig zorg, geen gedragenheid of team, veel (kop)zorgen, geen rust. 

Ik sprak erover met een vriend, en hij zei me: “Maar natuurlijk. Als er alleen maar overleven is, is er geen basis. Dan kan niets ontkiemen en is er geen ruimte voor creatie of diepe verbinding.” Zo’n overlevingsfase vind je natuurlijk wel meer aan de start van een nieuw project. Niets ligt kant en klaar op jou te wachten. Het is zoals brakke grond. Maar het is wel belangrijk om die fase te zien, haar kenmerken goed te begrijpen en te voelen wat er nodig is om te beginnen zaaien, planten en groeien. Dat kan je dus letterlijk nemen, in je tuin of bij een nieuw project. Maar ook in jezelf.

Kenmerken van overleven

Heel wat mensen blijven, zonder het te weten, heel in hun leven in een overlevingsfase zitten. Of ze weten het wel, maar ze hebben geen flauw idee hoe de switch te maken naar léven. In de tijd van mijn grootouders waren het ganse generaties die in overlevingsmodus zaten. Als je elke dag moet knokken (lees: heel hard werken) om in je basisbehoeften te voorzien, is er geen ruimte voor iets anders. Daar komen we van. En dat is dus echt nog niet zo lang geleden. Omdat er nu meer ademruimte en comfort is, kunnen we op materieel vlak al meer beginnen ‘leven’: we kunnen op reis gaan, sparen om iets leuks te kopen, van job veranderen, een hobby uitoefenen, enz. Maar op emotioneel vlak, aan onze binnenkant, is er nog heel veel ‘overleven’. En nu ik het schrijf, besef ik de logica van de volgorde… 

Wat zijn kenmerken van overleven ?

• Angst: gevoelens van tekort, niet genoeg hebben/zijn, de maatschappij/een ander laten beslissen voor jou, geen contact met je intuïtie hebben,…
• Chronische stress: continu gespannen zijn, nooit helemaal in rust, je opgejaagd en geprikkeld voelen, nood aan hulpmiddelen om vol te houden/oppervlakkig te ontspannen,…
• Wantrouwen: niet (meer) geloven, overal het slechte in zien, doemdenken,…
• Klein maken: jezelf onderschatten, gebukt gaan onder regels/systemen/oordelen van anderen, té braaf zijn,…

Let op, we lopen allemaal relatief dikwijls tegen één van deze emoties of gevoelstoestanden aan. Maar het is een groot verschil als je er te lang in blijft hangen en je je ermee identificeert als persoon. Alles mag door jou stromen, zolang je het maar niet ‘wordt’. Net door één of meerdere kenmerken van emotioneel overleven te worden, weerhoud je jezelf ervan om écht te leven…

Kenmerken van leven

Leven is misschien wel het moeilijkste dat er bestaat. Echt leven dan. Voluit. Onbevreesd. Verbonden. En dat moet niet altijd met het meest uitbundige enthousiasme of de grootste verwezenlijkingen gepaard gaan. Vanbinnen die instelling aannemen, met de intentie om ze elke dag te doen groeien, is het moedigste wat een mens kan doen. Het is ongelofelijk hoe veel van onze keuzes gebaseerd zijn op angst en behoud van controle. Wat zit daaronder? Soms beseffen we ook niet meteen dat een bepaalde keuze ons jarenlang heeft beïnvloed of vastgezet. Een goeie maatstaf is om na te gaan of je blij bent. Of je kan genieten. Of er genoeg energie is. En of je voldoende dankbaarheid, vreugde en vertrouwen kan voelen. 

Wat zijn kenmerken van leven?

• Openheid: je staat open voor wat er in en rond jou gebeurt, je bent ontvankelijk voor en nieuwsgierig naar de situaties/ervaringen op je pad, je voelt vreugde en ontspanning in je dagelijks leven,…
• Vertrouwen: je gelooft in het moment, je durft te bewegen doorheen het leven en de moeilijke lessen die het brengt, je vertrouwt op je keuzes en intuïtie, je zet de intenties die voor jou belangrijk zijn,… 
• Zelfbewustzijn: je kent jezelf, je bent je bewust van je kwaliteiten/valkuilen, je durft je plaats innemen, je kiest jouw waarden en kan je grenzen aangeven, je bent goed zoals je bent,…
• Liefde: je bent in verbinding met je hart, je voelt liefde voor jezelf en het leven, je kan kijken met ogen van mededogen, je hoeft je niet (meer) te bewijzen, je voelt dankbaarheid en schoonheid,…

Veel mensen zijn in de buitenwereld op zoek naar geluk en een bepaalde vorm van betekenis. En hoewel ervaringen en verwezenlijkingen in het leven daar natuurlijk toe bijdragen, vind je heel veel ware levensvervulling ook gewoon binnen in jezelf. Net door die kenmerken van leven te cultiveren. Door stil te worden en te observeren wat door jou stroomt. En door, indien nodig, je intenties te herschrijven. 

En jij?

Wat kan je doen, wanneer je voelt dat een groot deel van je gedachten bepaald wordt door angst? Wanneer je perceptie beheerst wordt door wantrouwen en je meer stress ervaart dan gezond? We leven natuurlijk in een maatschappij die daar collectief toe bijdraagt. Dus verwijt jezelf niets. Bewustwording is een eerste stap. En dan beseffen dat je een keuze hebt. Dat je je gedachten kan oefenen. Van angst naar vertrouwen. Van spanning naar ontspanning. Je kan je bijvoorbeeld de vraag stellen: “Als ik nu vanuit vertrouwen naar dit moment of deze situatie zou kijken, welke gedachte kan ik dan formuleren?” Het is echt een letterlijk herschrijven, soms tegen de bestaande orde in. Maar je mag kiezen. Want het doel is dat jij je beter voelt. Dat je blij bent. Dat je mag léven in plaats van overleven.

Niet is natuurlijk zwart of wit. Niet is ofwel leven ofwel overleven. In een fase van overleven kan je misschien toch een glimp van léven opvangen. Zoals een paar bijzondere mensen die ik op de camping heb mogen ontmoeten. En vanuit de stroom van léven worden we ook weer opnieuw in heel donkere of uitdagende periodes (met momenten) van overleven gekatapulteerd. Om ervan te leren, te groeien en er weer krachtiger uit te komen. Het is een dans. Een eeuwige dans. Ik groet de camping vanuit mijn hart. Ik wens haar een prachtige tango toe.

Ps. Heb je na het leven van deze blog behoefte aan een gesprek? Aarzel niet om mij te contacteren.